Trung Quốc tạo bóng đen che khuất sự hiện diện của ‘đường lưỡi bò’
Chí Đăng
22:38 14/9/2013
Liên tiếp công kích và chèn ép Philippines trên khu vực, nhưng lại có xu hướng mềm mỏng với một số thành viên ASEAN, Trung Quốc đang cho thấy chính sách ngoại giao nhiều mặt song song với nhiều hoạt động từ âm thầm đến công khai nhằm duy trì “đường lưỡi bò” phi lý trên Biển Đông.
Theo học giả Trefor Moss, nguyên Biên tập viên chuyên viết về các vấn đề châu Á - Thái Bình Dương tại Tuần báo Quốc phòng Jane’s, Trung Quốc luôn cố gắng tạo ra các sự cố một cách định kỳ trên cả Biển Đông và biển Hoa Đông nhằm duy trì nhịp độ hiện diện trên vùng biển mà họ đơn phương nhận cái gọi là “chủ quyền không tranh cãi”.
Có thể thấy rõ trên biển Hoa Đông trong tuần qua Bắc Kinh đã dồn dập “tặng quà sinh nhật” cho Tokyo đúng dịp kỷ niệm tròn một năm quốc hữu hóa quần đảo Senkaku. Theo AFP đưa tin ngày 14/9, 4 tàu thuộc lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc đã tiến vào lãnh hải Nhật Bản trong sáng cùng ngày. Động thái này tiếp nỗi chuỗi hành động quấy rối sau các sự kiện: 4 tàu Hải cảnh Trung Quốc xếp hàng áp sát Senkaku, PLA tập trận rầm rộ trên Hoa Đông, Không quân Trung Quốc điều máy bay không người lái lượn lờ gần không phận Nhật và máy bay ném bom khiêu khích gần Hoa Đông…
Song, Nhật Bản đang gấp rút gia cố sức mạnh cơ bắp trên biển, khiến Trung Quốc không dễ đạt được mục đích trên Hoa Đông. Điều này, đáng tiếc, lại chưa xảy ra với Philippines – quốc gia đang có những tranh chấp chủ quyền gay gắt với Trung Quốc trên Biển Đông, ông Trefor Moss nhận định. Theo ông, Bắc Kinh đang tạo thế cô lập và chèn ép Manila.
Ngay trong lĩnh vực kinh tế, tại hội chợ thương mại đầu tư thường niên Trung Quốc – ASEAN vừa qua tại Nam Ninh, các doanh nghiệp Philippines cho biết họ đã bị phía Trung Quốc cố tình dùng thủ tục hải quan làm công cụ ngăn cản các sản phẩm của họ mang tới tham dự sự kiện này. “Giới chức Trung Quốc có thể đang tìm cách dùng các biện pháp trừng phạt kinh tế để dồn ép Philippines lùi bước trong vụ kiện đường lưỡi bò lên Tòa án Quốc tế”, nhà phân tích Peter Dutton của Chương trình An ninh Châu Á – Thái Bình Dương (CNAS) cho hay.
Trong khi đó, trên mặt trận ngoại giao, Bộ Ngoại giao Trung Quốc trong thời gian qua đã liên tiếp chụp mũ Philippines và gán ghép cho nước này hình ảnh của một “kẻ gây rối” khi quyết định “quốc tế hóa” vấn đề Biển Đông qua vụ kiện lưỡi bò đang được cộng đồng khoa học quốc tế đánh giá cao. Ngoài ra, khi chính quyền Manila có những bằng chứng cho thấy Bắc Kinh đang chuẩn bị xây dựng công sự nhằm xâm chiếm bãi cạn Scarborough một cách trái phép thì Trung Quốc đã vội vàng nhấn nhá lại cái gọi là “chủ quyền” của họ trên khu vực và đổ vấy cho Philippines đã “bịa đặt”. Trước đó còn có thông tin chính quyền Bắc Kinh đã ra điều kiện phi lý rằng Philippines phải từ bỏ vụ kiện lưỡi bò thì Tổng thống nước này, ông Aquino, mới được sang tham dự Hội chợ tại Nam Ninh, trong khi Philippines lại là một quốc gia danh dự!
Còn với ASEAN, Giáo sư James Tang, Trưởng khoa Khoa học chính trị của Đại học Quản trị Singapore, nhìn nhận tại Diễn đàn ASEAN và châu Á hôm 12/9 rằng: Bắc Kinh đang “bớt cứng rắn hơn”. Theo đó, Trung Quốc đang sử dụng “ngoại giao trái cây” để chiêu dụ toàn khối thông qua việc đẩy mạnh nhập khẩu nhiều loại trái cây như chuối, thanh long, sầu riêng của các nước trong khu vực. Ngoài ra, chiến lược “lấy lòng” ASEAN còn có thể thấy qua việc Bắc Kinh đang mạnh tay ưu đãi, hỗ trợ tài chính, trao đổi văn hóa nhằm tạo ảnh hưởng sâu, rộng hơn tới các thành viên, đặc biệt một số quốc gia đang nghiêng ngả về phía Trung Quốc. “Đó là một sự thay đổi rất khác với vài năm trước đây”, Giáo sư Tang nhìn nhận.
Theo ông Tang, điều đó có thể được lý giải dưới góc độ Trung Quốc không muốn ASEAN cùng Mỹ tạo vòng vây khi Washington quyết chuyển trục về châu Á. Nhưng riêng về vấn đề Biển Đông, ông nhận định Bắc Kinh sẽ không thay đổi lập trường đã ăn sâu vào tư tưởng của giới chức nước này. Điều đó khiến vòng tham vấn COC với ASEAN trong 2 ngày 14 vả 15/9 này không được kỳ vọng quá cao sẽ thay đổi cục diện Biển Đông vốn đang nổi sóng trước sự lấn lướt của Hải quân Trung Quốc.
Cách tiếp cận này chính là một mục tiêu quan trọng trong nhịp độ duy trì “đường lưỡi bò” phi lý bao trùm hơn 80% diện tích Biển Đông mà Trung Quốc vẫn đang trắng trợn áp đặt. Nhưng đáng lưu tâm hơn, một khi Trung Quốc thành công trong việc biến Philippines thành một nạn nhân trong kế hoạch của mình thì các quốc gia còn lại trong khối ASEAN có thể phải e dè khi chống lại Trung Quốc, ông Trefor Moss bình luận.
Chí Đăng
Từ Khóa :
